CÁC LOÀI ĐỘNG VẬT CÓ TUỔI THỌ CAO NHẤT

Mặc dù nhiều người biết rằng một số loài rùa, cá mập và voi có tuổi thọ rất cao, nhưng những ứng cử viên thực sự cho danh hiệu loài động vật sống lâu nhất có thể khiến bạn bất ngờ. Bạn có biết rằng một loài bọt biển ở Nam Cực đã sống được 15.000 năm hay một số rạn san hô ở Hawaii đã tồn tại gần 5.000 năm không? Một số loài động vật có đặc điểm hiếm gặp gọi là bất tử sinh học, nghĩa là tế bào của chúng có thể tái tạo vô hạn, ngăn chặn quá trình lão hóa.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng có thể sống mãi mãi, vì chúng vẫn có thể bị săn bắt, mắc bệnh hoặc chịu tác động từ môi trường. Một ví dụ về loài có khả năng này là sứa bất tử. Một loài khác là tôm hùm - tuy nhiên, do tôm hùm không ngừng phát triển trong suốt cuộc đời, chúng cuối cùng sẽ phát triển quá mức so với vỏ của mình, khiến chúng kiệt sức hoặc vỏ bị sụp đổ.

Dù không thể sống mãi, nhưng một số loài trong danh sách này có thể tồn tại hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn năm.

Bọt biển thủy tinh

Bọt biển thủy tinh được coi là loài động vật lâu đời nhất trên Trái Đất - và điều này vượt xa các loài khác. Các nhà khoa học ước tính rằng chúng có thể sống hơn 10.000 năm, thậm chí tối đa 15.000 năm. Một cá thể bọt biển thủy tinh được các nhà nghiên cứu quan sát ở Biển Ross, một vịnh thuộc Nam Cực, được cho là động vật sống lâu đời nhất trên hành tinh. Các nhà khoa học cũng đã phát hiện một bộ xương bọt biển thủy tinh ở Biển Hoa Đông, được cho là đã sống khoảng 11.000 năm. Những cá thể này lâu đời đến mức có thể đã tồn tại từ kỷ băng hà cuối cùng.

Mặc dù bọt biển biển thường bị nhầm lẫn với đá hoặc thực vật, chúng thực chất thuộc giới động vật. Bọt biển thủy tinh là một nhóm bọt biển đặc trưng bởi bộ xương lớn, phức tạp, có cấu trúc giống thủy tinh. Chúng sống bám vào các bề mặt cứng dưới đáy đại dương, lọc nước để tiêu thụ vi khuẩn và sinh vật phù du. Cấu trúc cơ thể đặc biệt của chúng còn tạo môi trường sống cho các loài động vật nhỏ khác, chẳng hạn như giáp xác nhỏ.

San hô đen

Nổi bật với màu sắc rực rỡ và hình dạng giống đá tuyệt đẹp, san hô là một trong những loài động vật sống lâu nhất trên Trái Đất. Một số loài san hô có thể sống tới 5.000 năm, trong đó hai loài lâu đời nhất được tìm thấy ở đại dương sâu gần Hawaii. Một cá thể san hô vàng được ước tính khoảng 2.740 năm tuổi, trong khi một cá thể san hô đen được xác định có tuổi thọ lên đến 4.270 năm - đồng nghĩa với việc nó đã tồn tại từ thời Cổ Vương quốc Ai Cập. Các loài san hô đen thuộc chi Leiopathes hiện được biết đến là nhóm san hô sống lâu nhất thế giới.

Bọt biển thùng khổng lồ

Một loài bọt biển khác cũng góp mặt trong danh sách ba loài động vật sống lâu nhất trên Trái Đất - bọt biển thùng khổng lồ, được tìm thấy ở Biển Caribe. Các nhà nghiên cứu ước tính rằng một số cá thể được phát hiện gần Key Largo, Florida, có thể đã hơn 2.300 năm tuổi - đồng nghĩa với việc chúng đã tồn tại từ thời Đế chế La Mã. Loài này còn được gọi là "cây gỗ đỏ của rạn san hô" do kích thước lớn và tuổi thọ dài. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng độ phức tạp của môi trường sống và lọc nước biển trong hệ sinh thái đại dương.

Cá mập Greenland

Cá mập Greenland là loài động vật có xương sống sống lâu nhất thế giới. Những cá thể già nhất được các nhà khoa học ghi nhận có tuổi thọ khoảng 400 năm, nhưng với biên độ sai số lớn, có khả năng chúng có thể sống hơn 500 năm. Các nhà nghiên cứu cho rằng việc sống trong vùng nước lạnh giá của Bắc Đại Tây Dương và Bắc Băng Dương giúp làm chậm quá trình trao đổi chất và hoạt động sinh hóa của loài cá mập này, góp phần kéo dài tuổi thọ của chúng. Người ta cũng ước tính rằng cá mập Greenland cái phải đến 156 tuổi mới sẵn sàng sinh sản.

Rùa cạn

Rùa cạn được biết đến là một trong những loài động vật sống lâu nhất trên Trái Đất. Một trong những loài rùa có tuổi thọ cao nhất là rùa cạn khổng lồ Aldabra, cũng là một trong những loài rùa lớn nhất. Có nguồn gốc từ Seychelles, những con rùa này thường sống đến 150 năm và có thể đạt trọng lượng lên đến 250 kg. Một cá thể rùa Aldabra từng sống trong môi trường nuôi nhốt ở Ấn Độ và được cho là 250 tuổi.

Loài rùa sao Madagascar (radiated tortoise), thuộc nhóm cực kỳ nguy cấp, cũng có tuổi thọ đáng kinh ngạc. Trong tự nhiên, chúng có thể sống đến 50 năm, nhưng một cá thể sống trong môi trường nuôi nhốt đã đạt 188 tuổi. Đáng buồn thay, nhiều loài rùa cạn đang bị đe dọa tuyệt chủng do hoạt động của con người, bao gồm săn bắt để làm thực phẩm hoặc buôn bán thú cưng quý hiếm. 

Sò đại dương

Sò đại dương thường sống trên 100 năm, và có thể đạt tuổi thọ lên đến 225 năm. Chúng sinh sống ở Bắc Đại Tây Dương, từ Newfoundland đến Bắc Carolina, và được khai thác thương mại để làm thực phẩm cho con người. Loài ngêu này phát triển rất chậm, phải mất 6 năm mới đạt đến độ trưởng thành sinh sản.

Cá voi đầu cong 

Sinh sống ở vùng nước băng giá của Đại dương Bắc Cực và cận Bắc Cực, cá voi đầu cong được coi là loài cá voi sống lâu nhất, đồng thời cũng là loài động vật có vú sống lâu nhất. Chúng có thể sống hơn 200 năm và chỉ đạt độ tuổi trưởng thành sinh sản vào khoảng 25 năm tuổi.

Mặc dù ngày nay cá voi đầu cong không bị xếp vào danh sách nguy cấp, nhưng chúng từng bị suy giảm số lượng do hoạt động săn bắt thương mại. Ngoài ra, chúng vẫn đối mặt với các mối đe dọa như vướng vào ngư cụ và băng tan, khiến Bắc Cực mở cửa nhiều hơn cho các hoạt động vận tải biển.

Cá rô mắt gồ

Cá rô mắt gồ là loài cá nước sâu sống ở Bắc Thái Bình Dương. Chúng có thể sống hơn 200 năm, vượt xa nhiều loài cá cùng họ, vì hầu hết các loài cá rô khác chỉ sống tối đa 11 năm. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng cá rô mắt gồ bắt đầu sinh sản khi khoảng 25 tuổi, và khi già đi, chúng sinh ra nhiều con hơn và con non cũng khỏe mạnh hơn.

Tôm hùm

Việc xác định tuổi của tôm hùm khá khó khăn vì chúng không để lại nhiều dấu vết khi lột vỏ. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tin rằng tôm hùm Mỹ có thể sống tới 100 năm. Tôm hùm châu Âu có thể có tuổi thọ ngắn hơn một chút, vì con tôm hùm châu Âu già nhất từng được ghi nhận sống 72 năm.

Một con tôm hùm Mỹ đặc biệt già tên là George bị bắt vào năm 2009 - dựa trên trọng lượng của nó, các nhà khoa học ước tính nó có thể đã 140 tuổi. Sau 10 ngày sống trong một bể nước ở nhà hàng, George đã được thả lại đại dương ở Maine.

Tuataras

Tuataras là một trong những loài bò sát có tốc độ phát triển chậm nhất và có thể sống tới 100 năm. Những loài động vật giống thằn lằn này là loài bò sát lớn nhất ở New Zealand và là thành viên duy nhất còn sống của bộ Rhynchocephalia - chúng đôi khi được gọi là "hóa thạch sống" vì không có họ hàng nào còn tồn tại. Tuataras đực có các gai sắc nhọn chạy dọc sống lưng, giúp chúng thu hút bạn tình và bảo vệ lãnh thổ trước những con đực khác.

Voi

Là một trong những loài động vật lớn nhất trên Trái Đất, không có gì ngạc nhiên khi voi có tuổi thọ cao, vì kích thước lớn ở động vật có vú thường đi kèm với tốc độ trao đổi chất chậm. Voi châu Phi được ước tính có tuổi thọ tối đa khoảng 74 năm, trong khi họ hàng của chúng - voi châu Á - có thể sống đến khoảng 80 năm. Con voi già nhất từng được ghi nhận được cho là một con voi châu Á sống đến 89 tuổi trong môi trường nuôi nhốt.

Đáng tiếc, tất cả các loài voi đều đang đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự sinh tồn của chúng. Hạn hán và biến đổi khí hậu đang làm suy giảm nguồn tài nguyên, sự mở rộng của con người đang thu hẹp và chia cắt môi trường sống của chúng, và nạn săn trộm vẫn là một vấn đề nhức nhối.

Vẹt mào

Con chim già nhất được xác nhận trong điều kiện nuôi nhốt là một con vẹt mào hồng tên Cookie, sống tới 83 tuổi tại Sở thú Brookfield ở Chicago. Một con vẹt mào vàng nổi tiếng khác tên Cocky Bennett được cho là đã sống đến 119 tuổi, nhưng tuổi thọ của nó chưa được xác minh. Thông thường, tuổi thọ trung bình của vẹt mào vàng trong tự nhiên là 40 năm, nhưng một số loài vẹt mào khác có thể sống lâu hơn.

Trong môi trường nuôi nhốt, vẹt mào thường có thể sống từ 60 đến 70 năm, khiến chúng rất khó chăm sóc do cần được chăm sóc suốt đời hoặc phải tìm nơi nuôi dưỡng mới. Đáng tiếc, điều này vẫn không ngăn chặn được nạn săn bắt vẹt mào từ tự nhiên để phục vụ cho thị trường thú cưng quý hiếm.

Hải âu

Con chim hoang dã già nhất từng được ghi nhận là Wisdom, một con hải âu Laysan cái, được ước tính khoảng 72 hoặc 73 tuổi tính đến năm 2024. Wisdom được nhìn thấy vẫn còn sống và khỏe mạnh vào tháng 12 năm 2023 tại đảo Midway trên Thái Bình Dương. Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên gắn thẻ cho nó vào năm 1956, và họ ước tính rằng nó đã nở vào khoảng năm 1951.

Xác định tuổi của chim không hề đơn giản, vì chúng không có dấu hiệu lão hóa rõ ràng như nhiều loài động vật khác. Khi đã phát triển bộ lông trưởng thành, chúng gần như giữ nguyên diện mạo suốt đời, trừ khi bị bệnh hoặc chấn thương. Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng nhiều loài chim có thể sống lâu ngang với con người - quạ đen từng được ghi nhận có thể sống đến 69 năm, và nhiều loài vẹt có tuổi thọ lên đến 60, 70, thậm chí 80 năm.

(Nguồn: IFAW)