TRUNG QUỐC VÀ CUỘC CÁCH MẠNG SINH THÁI

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường ngày càng nghiêm trọng, Trung Quốc đã nổi lên như một quốc gia đi đầu trong các nỗ lực trồng rừng và phục hồi sinh thái. Kể từ cuối thập niên 1970, Trung Quốc đã triển khai hàng loạt chương trình phủ xanh quy mô lớn, góp phần cải thiện môi trường trong nước và đóng góp tích cực vào các mục tiêu khí hậu toàn cầu.

Một trong những thành tựu nổi bật là sự gia tăng nhanh chóng diện tích che phủ rừng. Vào đầu những năm 1980, rừng chỉ chiếm khoảng 12% diện tích đất Trung Quốc. Đến năm 2023, con số này đã vượt mốc 24%, tương đương hơn 220 triệu ha. Theo báo cáo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), Trung Quốc là quốc gia có tốc độ tăng rừng cao nhất thế giới trong ba thập kỷ qua, một thành tích đáng kể trong bối cảnh nhiều quốc gia khác vẫn đang mất rừng nghiêm trọng.

Vạn lý Trường thành xanh

Dự án trồng rừng lớn nhất Trung Quốc và cũng là lớn nhất thế giới: Chương trình Rừng chắn gió Tam Bắc (Three-North Shelter Forest Program), thường được gọi là "Vạn lý Trường thành xanh". Khởi động từ năm 1978 và dự kiến hoàn thành vào năm 2050, dự án này trải dài hơn 4.500 km qua các vùng thường xuyên bị sa mạc hóa như Đông Bắc, Tây Bắc và Bắc Trung Quốc.

Mục tiêu của chương trình là trồng khoảng 35 triệu ha rừng nhằm tạo một "tường chắn sinh thái" ngăn chặn sự lan rộng của các sa mạc lớn như Gobi và Taklamakan. Tính đến năm 2023, hơn 66 tỷ cây xanh đã được trồng trong khuôn khổ chương trình, góp phần hồi sinh nhiều khu vực đất cát khô cằn, đồng thời làm giảm đáng kể tần suất và cường độ bão cát tại Bắc Kinh và các tỉnh phía bắc.

Chi phí cho dự án này ước tính lên đến 500 tỷ nhân dân tệ (khoảng 70 tỷ USD), và có thể cần thêm hàng chục tỷ USD nữa để hoàn thành. Kinh phí đến từ ngân sách trung ương, đóng góp địa phương và cả sự tham gia của khu vực tư nhân.

Nguồn tài chính và chính sách hỗ trợ

Chính phủ Trung Quốc thành lập Quỹ bảo vệ và phát triển rừng từ năm 2001 với ngân sách hàng năm lên đến hàng chục tỷ nhân dân tệ. Các chính sách như chi trả dịch vụ hệ sinh thái và trợ cấp trực tiếp cho người dân trồng rừng đã giúp cải thiện sinh kế nông thôn và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Ngoài ra, Trung Quốc còn đẩy mạnh thu hút đầu tư qua các sáng kiến carbon xanh. Các doanh nghiệp có thể đầu tư vào trồng rừng để bù đắp khí thải carbon. Những tập đoàn lớn như Alibaba, Tencent đã tham gia hỗ trợ các chương trình trồng rừng như một phần trong chiến lược phát triển bền vững.

Kiểm soát sa mạc hóa và cấm khai thác rừng tự nhiên

Sa mạc hóa từng là thách thức môi trường nghiêm trọng nhất của Trung Quốc. Các tỉnh như Nội Mông, Cam Túc và Ninh Hạ từng là điểm nóng về sa mạc hóa nhưng nay đã cải thiện rõ rệt nhờ các chương trình cải tạo đất và phục hồi sinh thái. Một ví dụ điển hình là vùng Horqin ở Nội Mông từ một khu vực bị cát xâm lấn nghiêm trọng, nay đã phục hồi hàng ngàn hecta thảm thực vật.

Sau trận lũ năm 1998, Trung Quốc cũng ban hành lệnh cấm khai thác rừng tự nhiên tại nhiều khu vực trọng yếu và hỗ trợ người dân chuyển đổi sinh kế, từ khai thác gỗ sang trồng cây dược liệu, du lịch sinh thái hoặc chăn nuôi dưới tán rừng. Điều này giúp bảo vệ các khu rừng nguyên sinh, đồng thời tạo sinh kế bền vững cho hàng triệu người.

Góp phần vào mục tiêu khí hậu toàn cầu

Rừng nhân tạo tại Trung Quốc hiện có khả năng hấp thụ hàng trăm triệu tấn CO₂ mỗi năm, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược giảm phát thải. Trung Quốc đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2060, và các chương trình trồng rừng là một phần thiết yếu trong lộ trình đó.

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature Sustainability cho thấy, Trung Quốc hiện chiếm khoảng 25% tổng diện tích rừng được trồng mới trên toàn cầu mỗi năm, thể hiện vai trò tiên phong của quốc gia này trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

(Nguồn: Tổng hợp)