NƯỚC NGỌT – NGUỒN TÀI NGUYÊN CHIẾN LƯỢC TRONG KỶ NGUYÊN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Nước ngọt là một trong những tài nguyên quan trọng nhất của Trái Đất, chiếm khoảng 2,5% tổng lượng nước trên hành tinh. Tuy nhiên, phần lớn nước ngọt bị mắc kẹt trong băng tuyết hoặc nằm sâu dưới lòng đất, khiến nguồn nước có thể khai thác được trở nên vô cùng hạn chế. Việc phân bố nước ngọt không đồng đều trên thế giới đã tạo ra những tác động đáng kể đến sự phát triển kinh tế và xã hội. Đồng thời, biến đổi khí hậu đang làm trầm trọng hơn tình trạng khan hiếm nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nền kinh tế phụ thuộc vào tài nguyên này.

Nước ngọt và phát triển kinh tế

Tài nguyên nước ngọt đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, đặc biệt là trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp và năng lượng. Theo số liệu của FAO, khoảng 70% lượng nước ngọt trên thế giới được sử dụng trong nông nghiệp, trong khi công nghiệp chiếm khoảng 20% và sinh hoạt chỉ chiếm 10%. Các quốc gia có nguồn nước dồi dào như Brazil và Canada không chỉ sở hữu nền nông nghiệp và công nghiệp phát triển mà còn có lợi thế trong sản xuất thủy điện.

Tuy nhiên, không phải quốc gia nào có nguồn nước dồi dào cũng khai thác hiệu quả tài nguyên này. Trung Quốc - quốc gia có tài nguyên nước ngọt hàng đầu trên thế giới, nhưng mật độ dân số lớn và ô nhiễm nguồn nước khiến cho nhiều khu vực vẫn đối mặt với tình trạng thiếu nước trầm trọng. Ngược lại, Singapore - quốc gia gần như không có tài nguyên nước ngọt - đã xây dựng một nền kinh tế thịnh vượng nhờ các công nghệ tái chế nước tiên tiến và hệ thống thu gom nước mưa hiệu quả.

Biến đổi khí hậu và khủng hoảng nước ngọt

Biến đổi khí hậu đang làm trầm trọng hơn tình trạng khan hiếm nước ngọt trên toàn cầu. Sự gia tăng nhiệt độ khiến băng tuyết tan nhanh, làm thay đổi dòng chảy của các con sông quan trọng như sông Mekong và sông Hằng, ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu người phụ thuộc vào các nguồn nước này. Theo báo cáo của IPCC, nếu nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng thêm 2°C, khoảng 1,7 tỷ người sẽ đối mặt với tình trạng thiếu nước nghiêm trọng.

Một ví dụ điển hình là vùng Trung Đông và Bắc Phi, nơi chỉ có 1% tổng lượng nước ngọt của thế giới nhưng lại đang nuôi sống 6% dân số toàn cầu. Tình trạng hạn hán kéo dài và sa mạc hóa do biến đổi khí hậu đã làm giảm sản lượng nông nghiệp, gia tăng giá lương thực và đẩy nhanh tốc độ di cư. Ngược lại, các quốc gia như Canada và Nga, với lượng nước dồi dào, ít bị ảnh hưởng hơn và có thể tận dụng lợi thế này để mở rộng sản xuất và xuất khẩu hàng hóa.

Giải pháp đối với khủng hoảng nước ngọt

Để đối phó với tình trạng thiếu nước và biến đổi khí hậu, các quốc gia cần có chiến lược quản lý tài nguyên nước hiệu quả, như:

Tăng cường tái chế nước: Israel là quốc gia đi đầu trong công nghệ tái chế nước, với hơn 85% nước thải đô thị được xử lý và tái sử dụng trong nông nghiệp.
Phát triển công nghệ khử mặn: Các quốc gia vùng Vịnh như UAE và Saudi Arabia đã đầu tư hàng tỷ USD vào công nghệ khử mặn nước biển để đảm bảo nguồn cung nước sạch.
Nâng cao hiệu suất sử dụng nước trong nông nghiệp: Các phương pháp tưới nhỏ giọt và canh tác bền vững có thể giúp giảm đáng kể lượng nước tiêu thụ.

Mối quan hệ giữa tài nguyên nước ngọt, kinh tế và biến đổi khí hậu có ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống của toàn nhân loại. Các quốc gia cần có chiến lược quản lý nước hiệu quả để đảm bảo sự phát triển bền vững, đồng thời thích ứng với những thách thức do biến đổi khí hậu mang lại. Nếu không có sự phối hợp toàn cầu, cuộc khủng hoảng nước ngọt có thể trở thành một trong những thách thức lớn nhất của thế kỷ 21.

(Nguồn: Tổng hợp)