VI NHỰA LÀM GIẢM KHẢ NĂNG QUANG HỢP CỦA THỰC VẬT

Vi nhựa - các hạt nhựa có kích thước nhỏ hơn 5mm đang trở thành một vấn đề môi trường nghiêm trọng. Những hạt này đã xâm nhập vào hầu hết các hệ sinh thái, từ đại dương sâu thẳm đến đất nông nghiệp. Các nghiên cứu gần đây cho thấy vi nhựa không chỉ tác động đối với sinh vật và con người, mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến thực vật, đặc biệt là làm giảm khả năng quang hợp.

Ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của cây

Quang hợp là quá trình cơ bản giúp thực vật chuyển đổi ánh sáng mặt trời thành năng lượng hóa học, tạo ra oxy và chất hữu cơ để duy trì sự sống trên Trái Đất. Tuy nhiên, một số nghiên cứu tổng hợp trên tạp chí khoa học Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) ước tính vi nhựa có thể làm giảm hiệu suất quang hợp ở cây trồng trên cạn từ 6-18%, ở thực vật biển như tảo biển từ 2-12%, và ở tảo nước ngọt từ 4-14%.

Điều này xảy ra thông qua các cơ chế sau:

Cản trở hấp thụ ánh sáng: Khi vi nhựa bám vào lá cây, chúng tạo ra một lớp cản trở, ngăn ánh sáng tiếp xúc với lục lạp, làm giảm khả năng quang hợp.
Làm thay đổi cấu trúc đất và cản trở hấp thụ dinh dưỡng: Vi nhựa trong đất làm giảm độ thông khí và khả năng giữ nước, gây khó khăn cho sự hấp thụ khoáng chất và nước của rễ cây.
Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Vi nhựa có thể hấp thụ các chất ô nhiễm từ môi trường. Khi xâm nhập vào mô thực vật, chúng giải phóng độc tố, làm suy giảm tế bào và diệp lục.

Hệ lụy đối với an ninh lương thực toàn cầu

Việc suy giảm hiệu suất quang hợp ảnh hưởng nghiêm trọng đến tăng trưởng thực vật, có thể dẫn đến thiếu hụt lương thực trên diện rộng, đặc biệt đối với các loại cây lương thực quan trọng như lúa mì, gạo và ngô. Theo báo cáo của Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), ô nhiễm vi nhựa có thể làm giảm 4-14% sản lượng nông nghiệp toàn cầu. Điều này có thể đẩy 400 triệu người vào tình trạng thiếu đói trong hai thập kỷ tới.

Không chỉ ảnh hưởng đến đất nông nghiệp, hệ sinh thái biển cũng chịu tác động. Vi nhựa làm suy giảm quang hợp của thực vật phù du, dẫn đến giảm lượng oxy trong nước và làm gián đoạn chuỗi thức ăn. Ngành công nghiệp thủy sản vốn phụ thuộc vào hệ sinh thái biển, có thể mất đi từ 1 đến 24 triệu tấn hải sản mỗi năm do ô nhiễm vi nhựa.

Tác động đến biến đổi khí hậu

Quang hợp suy giảm cũng có thể cản trở các nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Khi thực vật quang hợp, chúng hấp thụ CO2 từ không khí và lưu trữ trong mô của mình.

Hầu hết các mô hình khí hậu hiện nay giả định rằng thực vật sẽ tiếp tục hấp thụ CO2 từ khí quyển với tốc độ ổn định trong những thập kỷ tới. Tuy nhiên, nếu lượng CO2 bị giữ lại trong rừng, thảo nguyên và các rừng tảo biển ít hơn so với dự đoán, việc giảm tốc độ nóng lên toàn cầu sẽ càng trở nên khó khăn hơn.

(Nguồn: Tổng hợp)